Munttekens

Munttekens - details RembrandtientjeDe meeste munten zijn voorzien van munttekens. Meestal gaat het om een muntteken en een muntmeesterteken. Het muntteken geeft in welk munthuis de munt geslagen is. Het muntmeesterteken geeft aan welke persoon de muntmeester was. Soms staan ook de initialen van de ontwerper op de munt en vanaf 2004 kunnen Europese munten ook voorzien zijn van het gemeenschappelijk Europees muntteken, de Europa-ster.

Muntteken
Bij Koninklijk Besluit werd in 1816 vastgesteld dat alle Nederlandse muntstukken zowel een muntteken als een muntmeesterteken moeten hebben. Voor die tijd was het gebruikelijk slechts één teken aan te brengen. Het gouden tientje van Lodewijk Napoleon draagt daarom alleen het muntmeesterteken (een bij).

Munttekens - Utrecht en BrusselVanaf 1816 is het muntteken van de Nederlandse munt in Utrecht de Mercuriusstaf (ook wel Caduceus genoemd), een verwijzing naar Mercurius, de Romeinse god voor handel en verkeer. De slangen en vleugeltjes in het muntteken refereren naar de voorloper van Mercurius; de Griekse god Hermes.
Voor de gouden tientjes die ten tijde van Willem I in Brussel geslagen zijn is het teken B gebruikt.
 

Muntmeesterteken
De meeste muntmeesters hadden een eigen muntmeesterteken. Soms gebruikten muntmeesters het teken van hun voorganger, aangevuld met een parel, klaverblad of ster.
Het eerste gouden tientje van Willem I draagt als muntmesterteken de fakkel.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de bij de gouden tientjes gebruikte muntmeestertekens:

Vorst Periode Muntmeester Teken  
Lodewijk Napoleon 1808/1810 G.J.L. de Marchie Sarvaas Bij Muntmeesterteken Bij
Willem I 1818-1838 Y.D.C. Suermondt Fakkel Muntmeesterteken Fakkel
Willem I 1821-1830 G.D. Bourgogne Herlaer Palmtak Muntmeesterteken Palmtak
Willem I, Willem II 1838-1845 P.C.G. Poelman Lelie Muntmeesterteken Lelie
Willem II, Willem III 1846-1874 H.A. van den Wall Bake Zwaard Muntmeesterteken Zwaard
Willem III 1875-1887 P.H. Taddel Bijl Muntmeesterteken Bijl
Wilhelmina 1888-1909 H.L.A. van den Wall Bake Hellebaard Muntmeesterteken Hellebaard
Wilhelmina 1909-1933 Dr. C. Hoitsema Zeepaard Muntmeesterteken Zeepaard
Beatrix 2002 M.T. Brouwer IR Vruchtdragende wijnrank met ster Muntmeesterteken Koerszettende Zeilen
Beatrix 2003-heden M.T. Brouwer IR Koerszettende Zeilen Muntmeesterteken Koerszettende Zeilen

Let op: er bestaan ook andere muntmeestertekens, maar bovenstaande zijn degene die van toepassing zijn op de gouden tientjes. 

[bronnen*: KNM, NVMH almanak, Schulman]